عوارض خطرناک کمبود ویتامین K | این مواد غذایی را حتما بخورید

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از بهداشت نیوز، ویتامین K وجودش برای انعقاد خون و سلامت استخوان‌ها (جلوگیری از پوکی استخوان) ضروری است.

دو نوع ویتامین K در منابع غذایی وجود دارد؛ ویتامین K1 که در منابع گیاهی موجود است و در انعقاد خون نقش دارد و ویتامین K2 که در منابع حیوانی و غذاهای تخمیرشده وجود دارد که باعث جلوگیری از رسوب کلسیم در عروق می شود و از این طریق به سلامت قلب و عروق کمک می‌کند. ویتامین K2 توسط بعضی از باکتری‌های موجود در دستگاه گوارش انسان نیز تولید می‌شود.

ویتامین k در پیشگیری از تشیکل سنگ کلیه موثر است

این ویتامین علاوه بر ساخت پروتئین لازم برای تشکیل لخته‌های خون، چندین پروتئین دیگر برای خون، استخوان‌ها و کلیه‌ها نیز تولید می‌کند.

ویتامین K و کاهش خطر ابتلا به سرطان

محققان در تحقیقاتی تازه دریافته‌اند افرادی که از مواد غذایی ویتامین K بیشتر استفاده می‌کنند، به انواع سرطان‌ها به خصوص سرطان ریه و پروستات کمتر مبتلا می‌شوند یا کمتر بر اثر سرطان می‌میرند.

مطالعات نشان داده است ارتباط مستقیمی‌ میان مصرف این ویتامین و کاهش ابتلا به سرطان وجود دارد؛‌ هر چند چگونگی این ارتباط به درستی شناخته نشده است، اما پژوهشگران امیدوارند دلایل قابل قبولی را در مطالعات بعدی ارائه کنند.

ویتامین K به ۲ شکل طبیعی وجود دارد

ویتامین K به ۲ شکل طبیعی وجود دارد؛ یکی ویتامین K1 است که به مقادیر زیاد در سبزی‌های سبزرنگ یافت می‌شود و همچنین در روغن‌های گیاهی مثل روغن کانولا و … نیز وجود دارد. دیگری ویتامین K2 است که در موادی مثل گوشت و پنیر یافت می‌شود.

ارتباط کمبود ویتامین k و آرتروز

کمبود ویتامین K باعث افزایش شیوع آرتروز زانو و دست می‌شود. بعضی پروتئین‌های استخوان‌ها و غضروف‌ها به ویتامین K وابسته هستند و وقتی این پروتئین‌ها به طور صحیح کار نکنند حیوانات دچار اختلالات استخوانی و غضروفی می ‌شوند.

کمبود ویتامین K و افزایش پوکی استخوان

تحقیقات در مورد تاثیرات مصرف مکمل‌های ویتامین K در جلوگیری از پوکی استخوان (Osteoporosis) و بیماری‌های عروق کرونری قلب جریان دارد.

یک تحقیق معتبر در کشور ژاپن نشان داد که مصرف مکمل‌های ویتامین K ممکن است باعث کاهش خطر شکستگی لگن و ستون فقرات در خانم‌ها پس از سن یائسگی شود و از این رو درمان با مکمل‌های ویتامین K در مورد پوکی استخوان انجام می‌پذیرد؛ اگرچه ویتامین K ماده‌ای حیاتی و ضروری برای بدن و وجود آن در رژیم غذایی ضروری است، با این حال مصرف مکمل‌های این ویتامین در افراد معمولی توصیه نمی‌شود لذا شایسته است که مصرف مکمل‌های این ویتامین برای اهداف درمانی با نظر پزشک انجام پذیرد.

منبع گیاهی و جانوری سرشار از ویتامین K

ویتامین K در بسیاری از منابع غذایی گیاهی و جانوری به مقدار مناسبی یافت می‌شود. گیاهان برگ تیره مانند اسفناج، بروکلی و کاهو دارای مقادیر مناسبی از ویتامین K1 هستند، به طوری که مصرف تنها یک لیوان (Standard Cup) از آنها می‌تواند نیاز روزانه همه افراد در سنین مختلف را تامین کند.

بسیاری از سبزیجات دیگر شامل هویج، بلوبری، کدو حلوایی و کاهو نیز حاوی ویتامین K1 هستند. منابع حیوانی شامل گوشت خوک، مرغ، زرده تخم مرغ، پنیر و سویای تخمیرشده با باکتری‌ها به نام Natto (Fermented Soybean) دارای ویتامین K2 هستند.

عوارض کمبود ویتامین K

کمبود ویتامین K به ندرت در افرادی که تغذیه طبیعی دارند اتفاق می‌افتد، زیرا همان‌طور که ذکر شد این ویتامین با مقادیر مناسبی در بسیاری از سبزیجات و غذاهای گیاهی موجود است.

با این حال کمبود این ماده می‌تواند باعث اختلال در سیستم انعقاد خون شود. این اختلال به صورت افزایش زمانِ بند آمدن خون خود را نشان می‌دهد.

کمبود این ویتامین ممکن است در دو گروه اتفاق بیافتد؛ اول نوزادان به این دلیل که عبور و انتقال ویتامین K از طریق جفت مادر به جنین ضعیف است و نوزادان در بدو تولد مستعد کمبود این ویتامین هستند. کمبود این ویتامین در نوزادان می‌تواند منجر به خونریزی در مناطق مختلف بدن شود.

گروه دوم افرادی هستند که به علت بیماری‌های مختلف نظیر کولیت اولسراتیو(Ulcerative Colitis) و بیماری سلیاک (Celiac Disease) دچار سوء جذب مواد غذایی هستند یا به علت برخی اعمال جراحی در دستگاه گوارش ایشان، جذب چربی‌ها در آنها به خوبی انجام نمی‌گیرد.

منابع غذایی حاوی ویتامین k

مهم‌ترین منابع حاوی ویتامین k عبارتند از سبزیجات دارای برگ‌های پهن سبزرنگ، چای سبز، اسفناج، شلغم، گل کلم، کلم پیچ، مارچوبه و کاهو. سایر مواد غذایی از قبیل جگر، پنیر، شیر و زرده تخم‌ مرغ نیز حاوی ویتامین k هستند. منجمد کردن مواد غذایی باعث تخریب و از بین رفتن ویتامین k می‌شود اما حرارت تاثیری بروی آن ندارد.

سبزیجات مانند ریحان، آویشن به صورت خشک‌شده آن به میزان ۱۵ تا ۱۷ میکروگرم بیشترین میزان ویتامین k را فراهم می‌کنند. میزان این ویتامین در جعفری تازه، گشنیز، مرزنجوش و پونه کوهی ۱۰ میکروگرم است.

ویتامین K در بدن به عنوان یک مکمل آنزیمی عمل می‌کند. مهم‌ترین آنزیمی که عملکرد صحیحش وابسته به وجود ویتامین K است، آنزیم پروترومبین است که به نام فاکتور انعقادی ۲ نیز شناخته می‌شود.

این آنزیم در ایجاد لخته و انعقاد خون در هنگام خونریزی‌های داخلی و خارجی نقش دارد. ویتامین K همچنین به عنوان مکمل آنزیمی برای آنزیم دیگری به نام استئوکلسین عمل می‌کند که احتمالاً در متابولیسم استخوان‌ها و رسوب مناسب کلسیم در آنها نقش دارد.